Ana Dil Nasıl Yazılır? TDK'ye Göre Doğru Yazımı

Dil, bir milletin kimliğinin, düşünce biçiminin ve kültürel mirasının temel taşıdır. Bu yüzden “ana dil” kavramı yalnızca bir iletişim aracı değil, aynı zamanda bireyin kendini ifade etme biçimidir. Ancak yazımda sıkça karıştırılan bir nokta vardır: “Ana dil” mi yoksa “anadil” mi doğrudur? Türk Dil Kurumu’nun (TDK) resmi sözlüğüne göre bu kelimenin doğru yazımı “ana dil” şeklindedir.

Doğru Yazımı: Ana dil

TDK’ye göre “ana dil”, “bir kimsenin çocukken annesinden ve yakın çevresinden öğrendiği dil” anlamına gelir. İki ayrı kelime olarak yazılır çünkü “ana” sözcüğü burada bir niteleme görevindedir; “dil” sözcüğünü belirten bir sıfat tamlaması oluşturur.
Yani birleşik bir kelime değildir, tıpkı “ana vatan” veya “ana kucağı” ifadelerinde olduğu gibi ayrı yazılır.

Örnek cümle:
— Çocuklar, ana dillerini doğru ve zengin bir şekilde öğrenmelidir.
— Bir insanın ana dili, düşünme biçimini derinden etkiler.

Bu kullanımlarda görüldüğü üzere “ana dil” ifadesi anlamını yitirmeden iki ayrı kelimeyle yazıldığında doğru olur.

Yanlış Yazımı: Anadil

“Anadil” biçimi halk arasında yaygın olarak görülse de yazım yanlışıdır. Türkçede bazı birleşik kelimeler zamanla bitişik yazılsa da (örneğin “başkent”, “bilgisayar”), “ana dil” ifadesi bu kurala girmez. Çünkü burada iki sözcük anlamını korumaktadır: “ana” (temel, ilk, esas) ve “dil” (iletişim aracı). Bu nedenle bitişik yazıldığında anlam bakımından yanlış bir birleşim ortaya çıkar.

Yanlış kullanım örneği:
— Türkçemiz bizim anadilimizdir. (Yanlış)
Doğrusu:
— Türkçemiz bizim ana dilimizdir.