Bir De Nasıl Yazılır? TDK'ye Göre Doğru Yazımı

Günlük konuşma ve yazılarda sıkça karşımıza çıkan “bir de” ifadesi, çoğu zaman yanlış biçimde “birde” şeklinde yazılabiliyor. Ancak Türkçede bu iki kullanımın anlam ve görev açısından farkı vardır. Yazım yanlışlarının önüne geçebilmek için bu farkı doğru anlamak gerekir.

Doğru Yazımı: “Bir de”

Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre doğru yazım “bir de” şeklindedir. “Bir de” ifadesi iki ayrı kelimeden oluşur: “Bir” sayı sıfatıdır, “de” ise bağlaç görevindedir. Bu bağlaç, cümleye “ayrıca”, “üstelik”, “aynı zamanda” anlamı katar. Dolayısıyla “bir” kelimesiyle bitişik yazıldığında anlam bozulur.

Örnek cümleler:

• Bir de kahve içer misin?

• Bu konuyu konuştuk, bir de çözüm yollarını tartışalım.

• Dün gelmişti, bir de bugün uğradı.

Bu örneklerde “de” bağlacı cümlede ekleme anlamı katmakta ve ayrı yazıldığında doğru biçimi oluşturur.

Yanlış Yazımı: “Birde”

“Birde” biçimi ise yazım yanlışına yol açar. Çünkü “birde” bitişik yazıldığında kelime anlam olarak bozulur ve Türkçede böyle bir sözcük bulunmaz. Yani “birde” şeklinde bir kelime TDK sözlüğünde yer almaz.

Ancak dikkat edilmesi gereken bir istisna vardır: “Birde” kelimesi yer belirten bir ifade içinde “1’de” (saatte, konumda vb.) anlamına gelecek şekilde kullanılırsa, bu matematiksel ya da kısaltmalı yazım olur. Örneğin “Toplantı 1’de başlayacak.” cümlesindeki “1’de” sayıdan sonra gelen -de hal eki olup bağlaç değildir. Bu durumda bitişik yazılır, ama bu örnek “birde” değil “1’de” biçimindedir.

TDK’ye göre doğru yazım “bir de” şeklindedir. “De” bağlacı her zaman ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimeyle bitişmez. Yazımda dikkat edilmesi gereken temel kural, bağlaç olan “de”nin daima ayrı yazıldığıdır. Bu küçük ayrıntı, yazının hem dil bilgisel doğruluğunu hem de anlam bütünlüğünü korur.