Darbetmek Nasıl Yazılır? TDK'ye Göre Doğru Yazımı

Bazı kelimeler vardır; kökü Arapça’dan geldiği için hem yazılışlarında hem de birleşik–ayrı kullanımında kafa karışıklığı yaratır. “Darbetmek / darp etmek” ikilisi de tam bu belirsizliğin içinden çıkan örneklerden biri. Özellikle haber dili, adli tutanaklar ve hukuki metinlerde sık duyulduğu için doğru biçimini bilmek önemli. Konuyu hem kökeni hem de TDK’nin kabul ettiği biçim üzerinden sade bir anlatımla netleştirelim.

Doğru Yazım: Darbetmek

TDK’ye göre bu fiilin doğru yazılışı “darbetmek” şeklindedir. Yani kelime bitişik yazılır. Kelime Arapça “darb” kökünden gelir ve Türkçeye geçerken birleşik bir fiil hâline dönüşmüştür. TDK sözlüğünde kelimenin anlamı “vurmak, şiddet uygulamak” biçiminde yer alır.

“Darbetmek” Türkçedeki diğer kalıplaşmış fiillerle aynı yapıya sahiptir: hissetmek, reddetmek, kaydetmek gibi. Bu nedenle birleşik yazılması hem dilin genel mantığına hem de TDK’nin standartlarına tam olarak uyar.

Doğru kullanıma örnek:
“Şüphelinin mağduru darbettiği güvenlik kamerasına yansıdı.”

Yanlış Yazım: Darp etmek

Gündelik dilde ve özellikle haber metinlerinde en sık yapılan hata, kelimeyi “darp etmek” şeklinde ayrı yazmaktır. Bu kullanım kulağa doğal gelebilir; çünkü “darp” kelimesi isim olarak zaten vardır ve tek başına doğru bir sözcüktür. Ancak bir fiil oluşturulduğunda TDK’nin kabul ettiği biçim darbetmektir.

Yanlış kullanıma örnek:
“Vatandaş darp etmek suçlamasıyla gözaltına alındı.”
Bu cümlede kullanılan “darp etmek” ifadesi yazım açısından yanlıştır; doğrusu “darbetmek”tir.

Kelimenin Anlamı ve Kullanım Bağlamı

“Darb” kökünden türeyen bu yapı Türkçede hem isim hem fiil olarak yer alır.
— Darp: İsimdir. “Vurma, şiddet uygulama” anlamına gelir.
— Darbetmek: Fiildir. “Vurmak, darp uygulamak” anlamındadır.

Bu ayrım, kelimenin neden birleşik yazıldığına dair en net işarettir. İsim hâli tek başına kullanılabilirken, fiil hâli TDK’nin belirlediği biçimde bir bütün olarak ele alınır.

Örneğin:
“Rapor, mağdurun yüzünde darp izleri bulunduğunu belirtiyor.”
Burada darp doğru çünkü isimdir.
Ama:
“Şüphelinin mağduru darbettiği tespit edildi.”
Burada fiil olarak darbetmek doğru olandır.

“Darp” ve “darbetmek” birbirine bağlı olsa da aynı kelime değildir.
— Doğru fiil biçimi: darbetmek
— Yanlış biçim: darp etmek

Küçük bir birleşik–ayrı yazım farkı gibi görünse de hukuk, haber dili ve resmi yazışmalarda anlamın düzgün iletilmesi açısından oldukça önemlidir. Kelimenin doğru formunu bilmek metnin ciddiyetini ve dilin doğruluğunu güçlendirir.