Göz önünde Nasıl Yazılır? TDK'ye Göre Doğru Yazımı
Günlük dilde çok sık kullandığımız bazı kelime grupları vardır ve bu ifadeler, zamanla bitişik mi yoksa ayrı mı yazılması gerektiği konusunda kullanıcıların kafasını karıştırabilir. Bu karışıklığın en çok yaşandığı örneklerden biri de “göz önünde” ifadesidir. Özellikle sosyal medya paylaşımlarında, haber metinlerinde veya resmi yazılarda her iki kullanımın da rastgele tercih edildiği görülüyor. Ancak doğru yazımı bilmek hem yazım kurallarına uygunluk sağlar hem de metnin profesyonel görünmesine katkı sunar. Bu nedenle, doğru kullanımın ne olduğunu net bir şekilde açıklayan, TDK kaynaklı bilgilere dayanan bir içerik arayanlar için bu yazı önemli bir rehber niteliğinde olacak. Ayrıca ifade, anlam itibarıyla “herkesin görebileceği bir yerde, saklanmadan, açıkça” gibi durumları anlatır; bu da doğru yazımın önemini daha da artırır.
Doğru Yazım: Göz Önünde
TDK’ye göre bu ifade iki kelimeden oluşur ve ayrı yazılır. Çünkü “göz” bir isim, “önünde” ise yön bildiren bir edattır ve birleşik kelime oluşturmaları için dilde yapısal bir gerekçe yoktur. Bitişik yazıldığında kelimenin anlam yapısı bozulur ve Türkçenin doğal yazım sistemine aykırı düşer.
Kısacası doğru kullanım göz önünde şeklindedir.
Ayrı yazılmasının temel nedeni, ifadenin aslında bir deyim olmasıdır. Türkçede deyimlerde yer alan kelimeler genellikle bitişik yazılmaz. Bu ifade de “göz + önünde” şeklinde iki bağımsız kelimenin anlam bütünlüğü oluşturmasıyla meydana gelir. Kullanım alanı ise oldukça geniştir. Hem gündelik konuşma dilinde hem resmi yazışmalarda hem de akademik metinlerde karşımıza çıkar.
Örnek cümle:
— Bu proje uzun zamandır göz önünde duruyor ama kimse tam anlamıyla değerlendirmedi.
— Gerçekler göz önünde olmasına rağmen çoğu kişi görmezden geliyor.
Yanlış Yazım: Gözönünde
Bu yazım hem TDK’ye göre yanlıştır hem de Türkçenin yapısına uygun değildir. “Gözönünde” yazımı, kelimeyi sanki yeni bir birleşik isimmiş gibi gösterir. Oysa bu ifade yeni bir anlam yaratmaz; sadece yanlış bir biçim ortaya çıkarır.
Bu kullanım özellikle internet dilinde veya hızlı yazılan metinlerde sıkça görülse de doğru kabul edilmez ve herhangi bir resmi metinde kullanılması tavsiye edilmez. Ayrıca gözle ilgili organ adlarıyla birleşik kelime yapılırken bile genellikle bitişik yazım tercih edilmez; bu da ifadenin neden ayrı yazılması gerektiğini pekiştirir.
Yanlış cümle örneği:
— Bu karar gözönünde alındı.
Bu kullanım hem anlam hem de yazım açısından hatalıdır.
TDK’nin belirlediği standartlara göre doğru yazım göz önünde şeklindedir. Yazı dilinde doğruluğu sağlamak için bu kurala dikkat etmek hem metinlerin profesyonelliğini arttırır hem de okuyucunun gözünde güven verir. Yazım kurallarına sadık kalmak, dilin estetik yapısını korumanın da en güçlü adımlarından biridir. Bu ifade, pek çok metinde geçtiği için doğru kullanımını bilmek özellikle içerik üreticileri için büyük bir avantaj yaratacaktır.