Laboratuvar Nasıl Yazılır? TDK'ye Göre Doğru Yazımı
Aynı kelimeyi farklı şekillerde yazarken durup düşündüğümüz anlar vardır. “Laboratuvar mı, laboratuar mı?” sorusu da Türkçede en sık karıştırılan yazım sorunlarından biridir. Özellikle öğrenciler, öğretmenler, akademik metin yazanlar ve resmi evrak hazırlayanlar bu iki kullanım arasında tereddüt yaşayabilir. İnternette her iki yazıma da rastlanması kafa karışıklığını daha da artırır. Bu yazıda, TDK’ye göre doğru yazım hangisidir, neden bu şekilde yazılır ve yanlış kullanım neden bu kadar yaygındır gibi sorulara net ve anlaşılır cevaplar vereceğiz. Amacımız uzun teorik anlatımlar yapmak değil, kullanıcıya hızlıca doğru bilgiyi sunmak ve akılda kalıcı örneklerle konuyu netleştirmektir.
Doğru Yazım: Laboratuvar ✔️
Türk Dil Kurumu’na göre kelimenin doğru yazımı “laboratuvar” şeklindedir. Bu kullanım, TDK Güncel Türkçe Sözlük’te açıkça yer alır ve resmi, akademik ya da günlük tüm yazılarda bu biçimde kullanılması gerekir. Kelimenin kökeni Fransızca laboratoire sözcüğüne dayanır. Türkçeye geçerken ses uyumuna ve söyleyiş kolaylığına göre “-var” biçimini almıştır.
“Laboratuvar” kelimesi; deney, gözlem, analiz ve araştırma yapılan özel donanımlı alanları ifade eder. Özellikle eğitim ve bilim alanında sıkça kullanıldığı için doğru yazımı bilmek büyük önem taşır.
Doğru kullanıma örnek bir cümle vermek gerekirse:
Fen bilgisi dersinde öğrenciler deney yapmak için laboratuvara girdi.
Bu cümlede kelime hem anlam hem de yazım açısından doğru şekilde kullanılmıştır.
Yanlış Yazım: Laboratuar ❌
“Laboratuar” yazımı ise yanlış kabul edilen biçimdir. Buna rağmen günlük hayatta ve hatta bazı basılı kaynaklarda bu kullanıma sıkça rastlanır. Yanlışlığın temel nedeni kelimenin telaffuzudur. Konuşma dilinde bazı kişiler “laboratuar” şeklinde söylediği için bu telaffuz yazıya da yansır.
Ancak Türkçede kelimelerin doğru yazımı, söylendiği gibi değil, TDK’nin belirlediği kurallara göre yapılır. Bu nedenle “laboratuar” biçimi yazım yanlışıdır ve resmi metinlerde kullanılması dil bilgisi hatası olarak değerlendirilir.
Yanlış kullanıma örnek bir cümle:
Üniversitenin kimya laboratuarında yeni cihazlar kuruldu.
Bu cümlede anlam anlaşılır olsa da kelimenin yazımı yanlıştır.